فسخ نکاح ⚖️【مراحل و موارد آن】
به طور خلاصه زمانی فسخ نکاح مطرح میشود که یکی از زوجین به واسطه ازدواج و وجود عیوبی در شخص مقابل دچار زیان فاحشی شده باشد، قانون این عیوب را نام برده که در ادامه به معرفی و شرح ان خواهیم پرداخت.
تعریف فسخ نکاح
طبق ماده 1120 قانون مدنی فسخ نکاح را میتوان پایان دادن به یک رابطه یکطرفه دانست که علت ان هم وجود عیوبی مانند بیماری جزام، جنون، نابینایی و… هر یک از زوجین می باشد و بهتر است بدانید فسخ نکاح زمانی میتواند مطرح شود که هر یک از عیوب که در ادامه ذکر خواهیم کرد در شخص مقابل وجود داشته باشد.
فسخ نکاح با طلاق تفاوت دارد و فسخ نکاح فوری است یعنی اگر شخص مطلع شود همسرش دارای شرایط فسخ نکاح است باید فوراً اقدام کند واگر مدتی از ان بگذرد و اقدامی صورت نگیرد اثر خود را از دست میدهد.
لذا اگر شما بدانید همسرتان دارای عیوبی هست که شامل فسخ نکاح میگردد و با علم به این موضوع با وی ازدواج کنید بعداً نمی توانید به واسطه این عیوب فسخ نکاح را مطرح کنید زیرا فلسفه فسخ نکاح این است که شما ناخواسته و نادانسته از طرف مقابل دچار ضرری شده اید.
مشـاهـده فـهرسـت
عیوبی در مردان و زنان که باعث فسخ نکاح میگردد
در بخش زیر لیسیتی از عیوب را به تفکیک جنسیت و عیوب مشترک را بیان نموده ایم
عیوب مردان در فسخ نکاح از طرف زن
در ماده 1122 قانون مدنی ذکر شده که هر گاه مرد دچار بیماری شود که قادر به ایجاد رابطه جماع با همسرش نباشد زن میتواند اقدام به فسخ نکاح نماید (مشروط بر اینکه حتی مرد یک مرتبه هم عمل جنسی را انجام نداده باشد) و آن ها عبارتند از:
- 1) عنن : یعنی مرد در نعوظ ناتوان باشد به شرط انکه زن به دادگاه مراجعه کند و بعد از گذشت یک سال ان مشکل توسط مرد با درمان رفع نگردد.
- 2) خضاء: که مربوط به اخته شدن مرد است.
- 3) مقطوع بودن آلت تناسلی : یعنی الت تناسلی به هر دلیل قطع شده باشد یا قطع گردد.
عیوب زنان در فسخ نکاح از طرف مرد
ماده 1123 قانون مدنی عیوبی را نام برده است که اگر در زنان باشد و مرد بدون اگاهی ازآن عیوب با زن ازدواج کرده باشد، این حق را به مرد میدهد تا از حق فسخ نکاح استفاده کند که عبارتند از:
- 1) نابینایی از دو چشم : زن از دو چشم خود نابینا باشد.
- 2) قرن : استخوانی می باشد در زنان که مانع از رابطه زناشویی میگردد.
- 3) جذام : خوره گیر شدن زن
- 4) اِفضاء : یکی شده مجرای بول و حیض در زنان را اِفضاء گویند.
- 5) زمین گیری : ناتوانی به گونه ای که قادر به انجام کاری نباشد.
حق فسخ نکاح برای جلگیری از زیان مرد است لذا اگر زن به واسطه درمان چه زیبایی و… بتواند ایراد های فوق را رفع نماید حق فسخ نکاح برای مرد از بین خواهد رفت.
عیوب مشترک زن ومرد برای فسخ نکاح
سه عیوب وجود دارد که بین زوج وزوجه مشترک هست وبرای طرف مقابل حق ایجاد میکند.
جنون یکی از زوجین: قانون مدنی در ماده 1121 قانون مدنی جنون را تنها عیب مشترک بین زوجین دانسته که هر یک از ان ها به وسطه داشتن جنون میتوانند درخواست فسخ نکاح را بدهند وفرقی ندارد این جنون ادواری باشد یا خیر یعنی به عبارتی دائمی باشد یا در فصولی از سال ایجاد شود.
طبق نظر فقها جنون یعنی اختلال عقل (یعنی در انجام کارهای روزنامه خود نامتعدال شده و اعمال بدون هدف از وی سر بزند) لذا برخی بیماری ها مانند غش کردن، بیهوشی ناشی از هیجانات ناگهانی،فراموشی های سریع الزوال، جنون محسوب نمی شوندو نمی تواند به استناد به ان درخواست فسخ ازدواج را مطرح کرد.
تدلیس در ازدواج: تدلیس به معنی فریب می باشد و اگر زن و یا مردی خود را دارای ویژگی های نیکو بداند و ازدواج به واسطه داشتن ان ویژگی وصفت ایجاد شود وبعد از عقد یکی از زوجین بفهمد که ان شخص ان صفت یا ویژگی را نداشته حق فسخ نکاح ایجاد خواهد شد مثلا زن خود را باکره معرفی نماید ولی بعدا متوجه شوند ایشان باکره نبوده یا فرضا دارای تحصیلات عالیه بوده و بعدا تحقیق به عمل اید که چنین نبوده
تخلف از شرط صفت: بدین معنی می باشد که صفت خاصی در عقد شرط شده باشد و ازدواج بر مبنای ان ایجاد شود که طبق ماده 1128 قانون مدنی شرطی که قید گردیده باید عقلایی و مشروع باشد و باید دارای صفتی باشد که باعث ترغیب طرف مقابل گردد به عبارتی شخص به اتکا به این شرط و صفت با ان شخص ازدواج نموده است، لذا در صورت عدم وجود این ویژگی حق فسخ نکاح برای طرف مقابل ایجاد خواهد شد.
مراحل درخواست فسخ نکاح
برای فسخ نکاح باید مرحلی را بگذرانید که عبارتند از:
- 1) ثبت نام در سامانه ثنا
- 2) ارسال اظهار نامه قضایی مبنی بر قصد فسخ نکاح به طرف مقابل
- 3) مراجعه به دفتر خدمات قضایی وثبت دادخواست فسخ نکاح
- 4) مراجعه به دادگاه با توجه به زمان اعلام شده جهت اثبات عیوب ادعا شده
- 5) صدور رای فسخ نکاح بعد از رسیدگی های صورت گرفته توسط دادگاه
- 6) درخواست تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی توسط شخصی که محکوم شده است ( دلبخواهی است)
- 7) مراجعه به دفتر طلاق جهت ثبت طلاق در شناسنامه
بهتر است بدانید برای مدت زمان فسخ نکاح نمی توان زمان خاصی را مشخص کرد.
وضعیت مهریه زوجه در فسخ نکاح
اگر شرایط فسخ نکاح برای زن ایجاد شود و نزدیکی بین زن و شوهر صورت نگرفته باشه و به عبارتی زن باکره باشد، مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد مگر اینکه عنن بودن مرد یا نواتانی جنسی او اثبات گردد در اینصورت نصف مهریه به زن تعلق خواهد گرفت.
[ مقاله مرتبط: 🔗طلاق خلع و مبارات و 3 شرط اساسی تحقق آن]
اگر رابطه زناشیویی بین زن و مرد وجود داشته باشد و شراط فسخ نکاح هم ایجاد شود مرد باید کل مهریه زن را پرداخت کندو همچنین درفرض تدلیس در ازدواج (فریب) توسط زن، از نظر اکثر حقوقدان ها چه نزدیکی صورت گرفته باشد چه نگرفته باشد زن مستحق دریافت مهریه نیست.
وضعیت عده زوجه در فسخ نکاح
ماده 1151 قانون مدنی به مدت عده فسخ نکاح پرداخت است که ان را سه طهر (یعنی سه بار زن عادت ماهیان ه شود و پاک شود) دانسته و فلسه این عده جلوگیری از اختلاط نسل و حمایت از جنین می باشد.
در خصوص دختران باکره با ارئه گواهی پزشکی و زنان یائسه به علت از دست دادن قدرت باروی عده وجود ندارد و نوع طلاق انان بائن می باشد، همچنین بهتر است اگر دوران عادت ماهیانه زن به دلیل استرس و .. دچاره اختلال و بی نظمی گردد مدت عده سه ماه و 10 روز می باشد.
پرسش وپاسخ متداول
✔️ شوهرم بیماری بی اختیاری در ادرار داره واز قبل هم دارو مصرف میکرده میتونم از فسخ نکاح استفاده کنم؟
خیر این موضوع نه شامل فسخ نکاح میگردد نه شامل عسرو حرج زوجه
✔️ بعد از دو هفته از عقد متوجه شدم نامزدم باکره نیست میتوانم درخواست فسخ نکاح بدهم؟
بله امکان استفاده از فسخ نکاح وجود دارد.
✔️ شوهرم خودشو در عقد نامه دکتر معرفی کرده ولی بعدا متوجه شدیم ایشون دکتر نیستن میشه فسخ نکاح کرد؟
باید اثبات شود یکی از دلایل اصلی شما برای ازدواج دکتر بودن ایشون (شرط صفت) بوده
